Kanarie

Een kanarie houden is niet moeilijk. Het zijn echter wel gevoelige vogels, die je dagelijks moet verzorgen. Met veel geduld kan je ze handtam maken en een tijdje laten los laten vliegen binnenshuis. Vooral de mannelijke dieren kunnen heel mooi zingen. Ze hebben wel een grote volière of kooi nodig en een gevarieerde inrichting. Denk erover na waarom je kanaries als huisdier wilt en of de dieren aan je verwachtingen kunnen voldoen.

De volgende vragen helpen je over de aankoop van kanaries na te denken:

• Kan je gedurende de komende 15 jaar voor een kanarie zorgen?
• Is er niemand in huis allergisch voor vogelstof?
• Kan je tegen het soms heel luide fluiten?
• Heb je de ruimte voor een ruime kooi of volière?
• Kan je regelmatig stofzuigen en wekelijks de kooi schoonmaken?
• Heb je de tijd om dagelijks voer voor te bereiden en te geven?
• Is er iemand die de vogels kan verzorgen als je op vakantie gaat?
• Heb je ongeveer 8 euro per maand per kanarie over voor de voeding en verzorging?

Naar boven

Je kan verschillende varianten kanaries kopen bij kwekers, dierenwinkels en gespecialiseerde vogelwinkels. Bekijk op voorhand welke variant je mooi vindt en verdiep je in de benodigdheden en behoeften ervan. Kies een gezonde kanarie, met een compleet en glad verenkleed. Kanaries met een grote kuif of afwijkende veren hebben hier mogelijk last van. Ook zijn er erfelijke gebreken om rekening mee te houden, zoals witte kanaries die extra vitamine A moeten krijgen en Belgische waterslagers die blind kunnen worden.

Kies een verkoper bij wie de dieren er gezond uitzien, het verblijf en water proper zijn, de dieren veel zit- en nestplekken hebben en er voldoende ruimte is in het verblijf. Wees kritisch en durf vragen te stellen. Als koper ben je verantwoordelijk voor een goede keuze. Koop geen zwakke of zieke dieren, want zo hou je foutieve handel in stand. Let goed op of de dieren geen verwondingen of vervormingen hebben. Als je verwaarloosde dieren opmerkt, dan kan je dit melden bij de Dienst Dierenwelzijn Meldpunt verwaarloosde en mishandelde dieren.

Voor je de kanaries mee naar huis neemt, moet hun verblijf in orde zijn, zodat het ingericht en klaar is voor de komst van de dieren. Transporteer het dier in een kleine, donkere kartonnen doos met enkele ventilatiegaten. Zo kan de kanarie kalm vervoerd worden. Plaats de kanaries onmiddellijk in hun kooi bij thuiskomst. Zorg voor een rustige omgeving en blijf enkele uren uit de buurt zodat ze rustig hun nieuwe omgeving kunnen verkennen.

Naar boven

De prijs van een kanarie hangt af van de variëteit en kleur. De prijzen variëren van 10 tot 250 euro.

Bij de aankoop heb je een kooi of volière nodig met een nest, water- en voerbak, zitstokken met verschillende diameters en een bad. Deze benodigdheden kosten ongeveer 70 euro.

Maandelijks kost de bodembedekking en het voer van een kanarie ongeveer 8 euro.

Naar boven

Kanaries hebben een grote kooi of volière met volgende toebehoren nodig:

• een nest per dier
• zitstokken, met verschillende diktes en structuren
• minstens twee voederbakken
• een waterbak als drinkplaats
• een bad als wasplaats
• een bak grit, sepia en maagkiezel voor een goede vertering en calciumopname
• een stofvrije bodembedekking, zoals maïskorrels of schelpenzand
• touw, papier, grassen en takken van wilgen- of fruitbomen

Gezelschap

Kanaries zijn sociale dieren en hou je dus in koppel of groep. Een groep van meerdere vrouwelijke dieren gaat prima, maar mannelijke kanaries vechten om een territorium en kan je dus niet goed samen houden. Om concurrentie te voorkomen moet je alle vogels een eigen nest geven. Hang alle nesten op dezelfde hoogte om agressie over het beste nest te voorkomen. 

Alleen als je een grote volière hebt, kan je kanaries samen zetten met andere vogelsoorten. Vermijd dan wel grotere vogels of kromsnavels, zoals papegaaien en parkieten.

Kooi of volière

Kanaries kunnen zowel binnen als buiten gehuisvest worden in een ruime kooi of volière. De kooi moet groot genoeg zijn, zodat de vogels gemakkelijk naar alle richtingen de vleugels kunnen strekken en kunnen vliegen. Concreet moet je voor twee kanaries een kooi hebben die minimum 80 x 40 x 50 cm (lengte x breedte x hoogte) groot is. Voor kanaries die meer dan 15 cm groot zijn, zijn de minimumafmetingen van de kooi 120 x 50 x 50 cm (lengte x breedte x hoogte) en voor kanaries die meer dan 20 cm groot zijn, is dit 140 x 60 x 60 (lengte x breedte x hoogte). Uiteraard is een grotere kooi altijd beter omdat de kanaries dan continu kunnen rondvliegen. 

Als de dieren binnen zitten is het belangrijk om de plaats van de kooi te kiezen in functie van de vogel. De kooi mag niet staan: 

• dichtbij een warmtebron of in de volle zon
• in de tocht
• bij lawaai of harde geluiden zoals bv. van een wasmachine
• bij dampen, rook of irriterende geuren zoals bv. van luchtverfrissers of dampen van het koken

Een buitenvolière moet een gedeelte hebben dat overdekt en afgeschermd is tegen weersinvloeden zoals wind en regen. Zorg ervoor dat een deel van de buitenkooi vorstvrij blijft. Ook een beschut nachtnest is absoluut noodzakelijk. 

Verrijking

Een groot verblijf met veel open vliegruimte en in verschillende richtingen georiënteerde zitstokken is zeker noodzakelijk om verveling te voorkomen. Wissel speelgoed en nestmateriaal in het verblijf af of plaats de zitstokken regelmatig op een andere hoogte. Zelfs als de kanaries in een grote volière zitten en dus voldoende ruimte hebben om te vliegen, hebben ze af en toe als verrijking grashalmen en nieuwe takken van wilgen-, vlierbes-, of fruitbomen nodig om te spelen. Vogels die in een kleine kooi zitten, moet je extra verrijking en aandacht geven om verveling tegen te gaan. Deze dieren moeten geregeld los vliegen.

Kanaries vliegen heel graag vrij rond binnenshuis. Met veel geduld kan je kanaries handtam maken en vanaf dat moment kunnen ze ook even losvliegen in een veilige ruimte binnenshuis. Doe dit enkel onder toezicht, hou honden en katten of andere huisdieren buiten, en sluit de ramen en deuren.

Het is een goed teken als je kanaries levendig en alert zijn. Kijk dagelijks naar de dieren om hun gedrag en behoeftes beter te leren kennen. Een passief of onrustig dier dat weinig gebruik maakt van de ruimte is mogelijk ziek of geeft aan dat de omgeving niet goed voldoet of tot verveling leidt.

Naar boven

Van nature eten kanaries allerlei soorten zaden. In de dierenwinkel kan je speciaal kanarievoer kopen, dat de nodige vitaminen en mineralen bevat. De kanaries mogen daarnaast ook nog dagelijks groenten en fruit eten. Laat de vogels geleidelijk aan vers voer gewend geraken. Trosgierst is een gezonde extra die je regelmatig mag geven.  

Om de zaden goed te verteren en genoeg calcium binnen te krijgen hebben de kanaries ook grit, sepia en maagkiezel nodig. Maagkiezel zit in de meeste soorten vogelzand.

Witte kanaries kunnen geen vitamine A aanmaken en moeten dit daarom extra via hun voer krijgen. Je kan het toedienen als druppels op het voer.

Kanaries moeten altijd eten ter beschikking hebben. Ook al lijken de voederbakken vol, controleer altijd of er niet alleen lege zaadhulsen in liggen. Verwijder die en maak de voederbak proper voordat je nieuw voer geeft.

Vers drinkwater moet steeds beschikbaar zijn.

Wat voer je een kanarie?

Naar boven

Dagelijks

• Verwijder de groenten- en fruitresten.
• Geef nieuw voer en kijk hoeveel er gegeten is.
• Geef proper water in de drinkbak.
• Geef ze ’s ochtends een proper bad en haal het ’s avonds weg.
• Geef de vogels aandacht, laat ze los vliegen of geef ze verrijking in de kooi of volière.
• Controleer of de vogels zich normaal gedragen.

Minstens één maal per week

• Verwijder de vuile bodembedekking en was de kooi of volière goed uit.
• Vul wanneer nodig grit, sepia en maagkiezel bij.
• Controleer de nagels, veren en de algemene gezondheid van de vogels.
• Stofzuig rond de kooi, vogels produceren veel stof en gooien soms zand en afval uit de kooi. Een goede hygiëne is noodzakelijk als preventie tegen longproblemen door stof bij zowel mens als vogel.

Een aantal keer per jaar

• Vervang regelmatig de touwen en takken, hierin kunnen zich parasieten nestelen en afgesleten takken zijn moeilijk te reinigen.
• De kooi of volière moet een aantal keer per jaar behandeld worden tegen parasieten zoals mijten. Hiervoor verplaats je de vogels tijdelijk naar een kleine kooi en maak je hun vaste verblijf volledig leeg. Om het proper te maken gebruik je heet water. Nadien ontsmet je alles goed met een oplossing van 10% javel of chlooramide-oplossing en koud water (100 ml/per 1 liter water) of azijn. Spoel alles zeer goed en verlucht nadien een halve dag. Javel en azijndampen zijn zeer giftig voor vogels.

Naar boven

Gezonde kanaries zijn alert, levendig en hebben schone poten, ogen en snavel. Als het borstbeen uitsteekt en puntig voelt, dan is de vogel te mager. De mannelijke kanaries zingen regelmatig. Als ze dat plots niet meer doen, dan kan het zijn dat ze zich niet goed voelen. Kanaries zijn vrij kwetsbare dieren waarmee je best naar een gespecialiseerde dierenarts gaat.

Van augustus tot september zijn de vogels in de rui. Tijdens deze periode verliezen ze meer veren. Voeder ze dan meer energierijk voedsel, zoals eivoer. Zorg zoals altijd voor een goede hygiëne, want in de rui zijn de vogels extra vatbaar voor ziektes. Kanaries die buitenshuis gehuisvest zijn, kunnen last hebben van muggen. Bescherm de dieren in regio’s met veel muggen (zie ook ‘kanariepokken’).

De meest voorkomende gezondheidsproblemen zijn:

• Vergroeiingen van de poten

Symptomen: de poten worden stijf en krom, de schubben kunnen open gaan staan, de poten zien wit met schilfers.

Dit is meestal het gevolg van te weinig variatie in zitstokken en te weinig beweegruimte. Schilferige poten kunnen een indicatie zijn van mijten (zie ‘kalkpoten’).

• Gedragsproblemen bv. herhaaldelijk heen-en-weer bewegen, kaalplukken.

De vogel voelt zich niet goed. Je kan gedragsproblemen verminderen door tegemoet te komen aan de natuurlijke behoeftes van de vogel. Laat de kanarie regelmatig los vliegen, hou ze met soortgenoten en verrijk de kooi met speelgoed.

• Slechte rui - stokrui

Symptomen: lusteloosheid, veren bol zetten, pikken aan de veren.

Geef extra energierijk voer of vraag een expert om de omgevingsfactoren te beoordelen. Als de vogels te weinig licht krijgen of onder kunstlicht zitten, dan kunnen ze blijven ruien. Daardoor zijn ze vatbaarder voor ziektes.

• Coccidiose

Symptomen: een rode bolle buik, vermageren en soms diarree.

Het gaat hier om een parasitaire infectie, die erg besmettelijk is via de ontlasting. Raadpleeg je dierenarts voor diagnose en behandeling.

• Kanariepokken of MKV-pokken

Symptomen: bulten, zweren en naar lucht happen.

Kanariepokken wordt overgebracht via insecten zoals luizen en muggen, of via wonden. Bij de chronische of droge vorm bevinden de zwerende bulten zich voornamelijk op kop en poten. Bij de acute of natte vorm zijn de zweren vooral inwendig, in keel, luchtpijp en longen. Hierdoor gaat het dier naar adem happen (“snapziekte”). Genezing is vrijwel niet mogelijk. Wel kan je de vogels (vanaf 4 weken oud) er jaarlijks in juni/juli tegen laten inenten.

• Inwendige parasieten bv. wormen

Symptomen: vermageren, slechte conditie, waterige of gele mest.

Hou preventief de kooi goed schoon. De dierenarts heeft speciale ontwormingsmiddelen voor vogels.

• Uitwendige parasieten bv. luizen, mijten, schurft

Symptomen: jeuk, kale plekken, schilfers, witte korrelige ‘kalkpoten’, lusteloosheid.

Uitwendige parasieten zitten zowel op de vogels zelf als in de kooi. Zorg dat de vogels een goede weerstand hebben. Ga onmiddellijk naar de dierenarts als je een van de symptomen opmerkt. Behandel het dier zelf tegen de parasieten, maar vergeet ook de omgeving niet aan te pakken, en zorg voor een goede hygiëne.

• Legnood of te veel eieren leggen

Symptomen: de vogel legt heel veel eieren of juist geen, ze zit met opgezette veren en is lusteloos.

Kanaries leggen normaal gezien één ei per dag gedurende drie à vijf dagen. Een vrouwelijke vogel die gedurende een langere periode eieren legt, raakt uitgeput. Je kan ervoor zorgen dat een vogel minder eieren legt door er nepeieren bij te leggen en slechts acht tot tien uur licht te voorzien. Als een vogel haar ei niet kan afleggen, spreekt men van legnood. Het dier moet in dat geval dringend door een dierenarts geholpen worden.

• Erfelijke aandoeningen

Door erfelijke aandoeningen kan het zijn dat er jongen doodgeboren worden of de dieren niet gezond zijn. Informeer zorgvuldig naar mogelijke aandoeningen voor je gaat kweken. Kwekersverenigingen en dierenartsen kunnen je verder helpen.

Naar boven