Tropische zoetwatergarnalen zijn redelijk gemakkelijke aquariumdieren. Kennis van aquariumtechniek en waterkwaliteit is wel vereist.
Als je garnalen in een aquarium wilt gaan houden, dan zijn er eerst wel een aantal vragen om over na te denken:
- Heb je een aquarium dat groot genoeg is voor de soort die je wil houden?
- Zijn de eventuele medebewoners in het aquarium compatibel met garnalen?
- Weet je dat garnalen niet al je vervuilings- of algenproblemen gaan oplossen?
- Kan er iemand de dieren verzorgen als je op vakantie bent?
- Kan je, afhankelijk van de soort, 1 tot 10 jaar voor de garnalen zorgen?
- Weet je hoe een aquarium onderhouden moet worden?
- Wil je 5 tot 10 euro per maand betalen aan elektriciteit, water en voer?
Alvorens je garnalen gaat kopen, moet het aquarium opgestart zijn. De filter heeft tijd nodig om goed te werken. Start je aquarium minstens enkele weken op voordat je de dieren gaat kopen.
Tropische zoetwatergarnalen kan je kopen in gespecialiseerde aquariumwinkels en bij kwekers. Bij verenigingen kan je terecht voor speciale soorten en advies. Ga eventueel bij een aantal verenigingen kijken om te leren hoe je een speciaal garnalenaquarium perfect in orde maakt. Zo kan je tegelijk zien welke soort garnalen je mooi vindt en graag wilt houden.
Ga na of je duurzame garnalen koopt. De voorkeur gaat uit naar soorten die gemakkelijk in gevangenschap gekweekt kunnen worden. Wildvangdieren hebben mogelijk veel stress gehad van het langdurig transport en het is lastig om na te gaan of het vangen en transporteren duurzaam is verlopen. Wilde populaties kunnen onder druk komen te staan door overmatige vangst voor de aquariumhandel.
Let erop dat je gezonde dieren koopt bij een handelaar of winkel die weet wat hij verkoopt. Er worden vaak onzuivere garnalen aangeboden, en soms vanuit ongezonde situaties. In dierenwinkels tonen de garnalen vaak niet hun kleur omdat ze gestresseerd zijn. Kies liever voor een winkel waar de dieren een goede kleur hebben. Als je bij een handelszaak koopt, dan is de consumentenwetgeving van toepassing en heb je een wettelijke garantie op de gezondheid van de dieren. Neem direct contact op met een gespecialiseerde dierenarts en met de verkoper als er iets mis is met de dieren. Als je te maken krijgt met verwaarloosde of veel zieke dieren bij een handelaar, dan meld je dit via het Meldpunt verwaarloosde of mishandelde dieren.
Bij aankomst thuis is het belangrijk dat de garnalen rustig aan het aquariumwater kunnen wennen. Garnalen zijn gevoeliger dan vissen voor onjuiste waterwaarden en schommelingen in waterwaarden. Laat het zakje met de garnalen drijven in het aquarium of zet ze over in een zeer propere emmer. Voeg daar langzaam aquariumwater aan toe om ze te laten wennen. Voeg bijvoorbeeld om de 5 minuten een half kopje aquariumwater toe aan de vervoerszak of emmer. Zo kunnen de garnalen geleidelijk wennen aan de temperatuur en waterwaarden. Ga door totdat er ten minste driemaal zoveel aquariumwater als transportwater in het vervoerszakje zit. Hierna schep je de garnalen uit de vervoerszak of emmer en laat je ze los in het aquarium. Gooi het transportwater weg. Het kan zijn dat je de garnalen de eerste dagen weinig ziet, maar als ze gewend zijn aan hun omgeving gaan ze meer rondlopen.
De aankoopprijs van garnalen is 2 tot 15 euro per dier. Aangezien je het beste direct een groep van minstens tien dieren koopt, kan de aankoop dus variëren tussen 20 en 150 euro. De maandelijkse kosten bedragen in totaal ongeveer 10 euro voor voer, een waterverbeteraar en de water- en elektriciteitsrekening.
De aankoop van het aquarium en toebehoren is een eenmalige investering. Meer informatie over de kostprijs van een zoetwateraquarium.
Richtprijzen voor een zoetwateraquarium met toebehoren
Aquarium volgens lengte, inclusief toebehoren | Kostprijs |
---|---|
40 cm | Vanaf 50 euro |
60 cm | Vanaf 65 euro |
80 cm | Vanaf 120 euro |
100 cm | Vanaf 220 euro |
120 cm | Vanaf 290 euro |
150 cm | Vanaf 500 euro |
De meeste soorten kan je houden in een zoetwateraquarium van 30 x 30 x 30 cm (lengte x breedte x hoogte). Een vuistregel is dat kleine garnalen minstens 10 liter water en grote garnalen minstens 20 liter water nodig hebben. Garnalen kunnen korte periodes buiten het water overleven, daarom is een dichte kap op het aquarium nodig om te voorkomen dat ze ontsnappen en uitdrogen.
Het aquarium moet ten minste de volgende onderdelen bevatten:
- een filter
- een bodem van zand of grind met losse bladeren of mos
- diverse planten, bij voorkeur op een stuk hout
- een dichte kap met verlichting
- een verwarmingselement
- een thermometer
Gezelschap
Garnalen hou je het beste in groepen van tien of meer dieren. Als ze met minder zijn, dan verstoppen ze zich vaak en ga je ze dus minder zien. Voor de kleine of bijzondere soorten wordt vaak een speciaal aquarium ingericht, specifiek voor die ene garnalensoort. Hou geen verschillende (kleur)variëteiten van dezelfde groep (Caridina-soorten, Neocaridina-soorten) samen, want ze kruisen onderling. Caridina-soorten en Neocaridina-soorten kruisen niet met elkaar en kan je samenhouden als ze dezelfde vereisten qua waterwaarden hebben.
Garnalen kan je samen met kleine vissen of planteneters houden, maar grotere vissen zien de garnalen als een lekkere snack. Bij garnalen met scharen moet je opletten dat je ze niet samen zet met te kleine vissen, want die kunnen ze opeten. Kreeften kunnen jagen op de garnalen, dus zet deze soorten niet samen.
Waterkwaliteit
Zuiver water is cruciaal. De meeste garnaalsoorten zijn heel gevoelig voor nitraten en nitrieten in het water en sterven als het water te vervuild is. Leidingwater kan te veel zware metalen (in het bijzonder in huizen met oudere waterleidingen) en chloor bevatten. Gebruik daarom een waterverbeteraar die chloor en zware metalen in het water bindt. Je kan deze producten kopen in een aquariumzaak. Als je waterverbeteraars toevoegt, dan doe je dit eerst in een emmer en laat je die één dag staan. De chemische reactie vindt dan plaats in de emmer. Daarna voeg je tijdens een waterverversing gelijkmatig het water met de verbeterde samenstelling toe.
Calciumrijk water met een waterhardheid van 12-16 GH helpt de garnaal met de schaalvorming. De waterhardheid mag dus nooit te laag zijn. Een zuurtegraad tussen een neutrale en een basische pH van 6,5 tot 8 is ideaal, maar te zuur water kan het schild aantasten. Een regelmatig onderhoud en goed werkende filter houden de waterkwaliteit optimaal. Een goede filterwerking is noodzakelijk. Ga na of de door jou gekozen garnaal een voorkeur heeft voor stilstaand of juist voor stromend water en kies de daarbij passende filter.
Filter, waterstroming en zuurstof
Alle garnalen hebben in hun aquarium een goedwerkende filter nodig. Zorg ervoor dat de garnalen niet klem komen te zitten door de aanzuigende werking van de filter. Bescherm de ingang van de filter door er bijvoorbeeld een fijn raster, een filterspons of watten voor te plaatsen. Meer over een goede filterwerking.
Bij garnalen die van snelstromend water houden, moet je de uitgang van de filter zo maken dat het water kan rondstromen in het aquarium. Voor soorten die leven in rustig water, maak je de filteruitgang breed en boven het wateroppervlak, zo druppelt het water in het aquarium, alsof het regent. Je kan de filteruitgang ook richting de wand positioneren onder water, om ze de stroming te breken.
Voor alle garnalen is zuurstofrijk water gewenst. Je kan overwegen om een extra luchtpomp te voorzien voor een optimale waterbeweging. Er bestaan voor zeer kleine (nano-)aquariums luchtpompfilters, zodat geen extra luchtpomp nodig is. Deze filter veroorzaakt weinig waterstroming en is daarom ongeschikt voor garnalen die van stromend water houden.
Bodembedekking, planten en inrichting
De meeste garnalen lopen veel over de bodem op zoek naar voedsel. Fijn grind en zand zijn geschikte bodembedekkers. De behoeften verschillen per soort, de Aziatische waaierhandgarnaal bijvoorbeeld vangt het liefste voer uit stromend water, en zal daarom eerder op planten en hout zitten dan op de bodem. Alle garnalen houden echter van lage, dichte beplanting met fijnbladerige planten. Sumatravaren en mos zijn een goede keuze. Grote garnalen waarderen grotere planten, zoals Anubias.
Tijdens en na de vervelling zijn garnalen kwetsbaar voor andere dieren. Voorzie daarom veel schuil- en verstopplekken op de bodem tussen planten, bladeren, hout en stukken mos. In de handel worden speciale catappabladeren van de amandelboom verkocht als beschutting en voer voor de garnalen. Je kan ook beukenbladeren gebruiken, maar die moeten proper, gedroogd en vrij van insecticiden zijn. Er zijn in de handel ook allerlei buisjes en tubes te verkrijgen die extra schuilplaats bieden en die je kan laten begroeien met mos en planten.
Meer over de inrichting van het aquarium.
Temperatuur
De ideale watertemperatuur verschilt van soort tot soort. Vraag dit na bij de speciaalzaak of kweker. Voor alle tropische soorten heb je een verwarmingselement nodig. Gemiddeld ligt de ideale watertemperatuur rond 24 °C. Gebruik een thermostaat om de temperatuur stabiel te houden. Kies een thermostaat met een vermogen dat past bij het watervolume in het aquarium. Met een thermometer kan je de temperatuur nauwkeurig controleren. Zet de verwarming uit tijdens werkzaamheden in het aquarium om te vermijden dat ze kapotgaat of verbrandt.
De meeste garnalen zijn alleseters. Wel kan een garnalensoort een voorkeur hebben voor dierlijk of juist plantaardig voer. Vraag dit na bij de aankoop. Geef ze algenpoeder of -tabletten met spirulina, speciaal voeder voor garnalen of levend voer zoals watervlooien of artemia.
Afwisseling is voor alle garnalen goed. Sommige soorten houden van gedroogde bladeren. Soms worden gedroogde beuken- of cattapabladeren gevoerd, en deze kan je in gespecialiseerde aquariumwinkels kopen of zelf verzamelen en drogen. Het is belangrijk dat de bladeren proper zijn en vrij van insecticiden. Was bladeren van buiten en laat ze drogen voor je ze in een aquarium gebruikt. Als de garnalen vervellen, dan is het belangrijk dat je de vervelling laat liggen. De garnalen eten die op omdat ze belangrijke voedingsstoffen bevat.
De idee dat garnalen het aquarium reinigen en ontdoen van algen, klopt slechts gedeeltelijk. Ze eten wel algen, maar dit is niet voldoende als enige voedsel. Ze hebben ook hun eigen voer nodig waarin alle essentiële voedingsstoffen aanwezig zijn. Een algenprobleem los je dus beter op door het aquarium goed proper te houden en niet te overvoeren. Voer de garnalen met mate en geef een voeder dat past bij de soort.
Wat voer je een garnaal?
Dagelijks voeren | Met mate voeren |
---|---|
Speciaal garnalenvoer | ‘Afval’ van het visvoer |
Plantaardig materiaal: algen, planten, geblancheerde broccoli | Gedroogde bladeren |
Dierlijk materiaal: artemia, watervlooien |
Dagelijks
- Voeder de garnalen
- Observeer de dieren om na te gaan of ze zich goed voelen
- Controleer de temperatuur en filterwerking
Minstens één keer per week
- Controleer de waterwaarden
- Hevel ongeveer 1/8ste van het water af
- Voeg hierna nieuw water toe, met dezelfde temperatuur als het water in het aquarium
- Vervang de vuile filterwatten
Maandelijks of wanneer nodig:
Spoel vuil filtermateriaal uit. Doe dit tijdens een waterverversing met oud aquariumwater met dezelfde temperatuur. Zo blijven de goede bacteriën in het filtermateriaal aanwezig.
Het is heel belangrijk dat garnalen in optimale omstandigheden worden gehuisvest. Door de waterkwaliteit, de temperatuur en de voeding optimaal te houden, vermijd je dat de dieren ziek worden. Voorkomen is beter dan genezen. Voor aquariumvissen is er medicatie, maar voor schaaldieren niet. Sterker nog: veel medicatie voor gebruik in aquaria bevat stoffen zoals koperverbindingen, die giftig kunnen zijn voor garnalen.
Zieke garnalen hangen vaak stil, bij het wateroppervlak, eten niet, klimmen op het droge of trekken zich juist terug. Controleer bij afwijkend gedrag altijd eerst de waterwaarden en de temperatuur van het water. Helaas gaan garnalen snel dood door stress en slechte waterwaarden. Controleer de waterkwaliteit en filtering van het aquarium daarom meteen en vervang onmiddellijk 30% van het water als de waarden afwijken van de norm. Het nieuwe water moet dezelfde temperatuur hebben als het water van het aquarium.
De meeste problemen komen door:
• Nitraat- of nitrietvergiftiging
Symptomen: diepe kleuren en op het droge klimmen.
Ververs onmiddellijk 30 % van het water en doe dat een aantal uur later weer, met water op de juiste temperatuur! Controleer meteen de filterwerking en ga na of er geen rottend afval in het aquarium ligt.
• Foutieve pH-waarde
Symptomen: de garnalen zwemmen snel of zijn compleet apathisch.
Ververs onmiddellijk 30 % van het water en doe dat een aantal uur later weer, met water op de juiste temperatuur! Ga na waardoor de pH veranderd is.
Als de waterkwaliteit goed is, maar de garnalen nog ziek lijken, dan kunnen tal van ziektekiemen en parasieten de oorzaak zijn. Raadpleeg bij twijfel een gespecialiseerde dierenarts.