Karperzalmen

Karperzalmen zijn er in tal van verschillende soorten. Voor ieder aquarium is er wel een geschikte soort beschikbaar. Voordat je karperzalmen voor je aquarium koopt, zijn er een aantal punten om over na te denken:

• Heb je een geschikt aquarium voor de soort die je wil houden?
• Zijn eventuele medebewoners in het aquarium compatibel met deze soort?
• Kan er iemand de vissen verzorgen als je op vakantie bent?
• Kan je, afhankelijk van de soort, 3 tot 20 jaar voor de vissen zorgen?
• Weet je hoe je een aquarium moet onderhouden?
• Wil je 20 euro per maand betalen voor elektriciteit, water en visvoer?

Alvorens vissen te gaan kopen moet het aquarium opgestart zijn. De filter heeft tijd nodig om goed te gaan werken. Start je aquarium minstens enkele weken op voordat je vissen gaat kopen.

De meeste soorten zijn gemakkelijk verkrijgbaar in dierenwinkels en aquariumspeciaalzaken. Wil je speciale soorten of vissen om mee te kweken, koop dan vissen aan via een aquariumclub of vereniging van liefhebbers. Koop alleen vissen die er gezond uitzien, met gladde vinnen, een heldere glans en blinkende ogen. Koop alleen vissen als je zeker weet hoe je ze moet verzorgen en dat ze in je aquarium passen.

Wees kritisch en durf vragen te stellen. Als koper ben je verantwoordelijk voor een goede keuze. Koop geen zwakke of zieke dieren, zo hou je foutieve handel in stand. Let goed op of de dieren geen verwondingen of vervormingen hebben. Als je verwaarloosde dieren opmerkt, dan kan je dit melden bij de Dienst Dierenwelzijn Meldpunt verwaarloosde en mishandelde dieren.

Lees alles over de aankoop, het transport en de introductie van nieuwe vissen in het aquarium.

Karperzalmen kosten tussen 1,5 en 20 euro per stuk, afhankelijk van de soort. De populaire soorten heb je al voor 2 à 3 euro.  Koop van deze scholenvissen altijd zes of meer exemplaren.

De maandelijkse kosten zijn ongeveer 20 euro, inclusief het voer, de hogere water- en elektriciteitsrekening. Als je gaat kweken met de vissen, dan kan dit bedrag oplopen.

De aankoop van het aquarium en toebehoren is een eenmalige investering.

Meer informatie over de kostprijs van een zoetwateraquarium.   

Karperzalmen komen in zoveel maten en kleuren voor dat voor elke liefhebber en aquariumgrootte wel een passende soort bestaat. Een vuistregel is dat een vis minimaal tien keer zijn eigen lengte moet kunnen zwemmen. Een vis die 8 cm groot wordt, moet dus een aquarium van tenminste 80 cm hebben. Hoewel karperzalmen van nature meestal in open water zwemmen, hebben ze in het aquarium beschutting nodig door beplanting of kienhout. Getemperd licht, bijvoorbeeld door drijfplanten, en een donkere bodemlaag zorgen ervoor dat de mooie kleuren goed worden getoond. Zorg wel altijd voor voldoende vrije zwemruimte. Langgerekte aquaria zijn beter geschikt om de vissen tot hun recht te laten komen dan kubusvormige exemplaren.

Gezelschap

Karperzalmen zijn echte scholenvissen en moeten dus steeds in een groep van minstens zes soortgenoten gehouden worden. Met hoe meer ze zijn, hoe beter ze een school zullen vormen. Een grote school van één soort geeft een prachtig effect in het aquarium. 

Over het algemeen zijn karperzalmen prima geschikt voor het gezelschapsaquarium. Je kan ze goed samenhouden met andere soorten karperzalmen, dwergcycliden en meervallen, maar liever niet met grote territoriumvormende soorten. Pas zeker ook op met grote maanvissen of scalaren, want die beschouwen bijvoorbeeld neontetra’s al snel als een lekker hapje.

Water

De meeste soorten geven de voorkeur aan zacht tot matig hard en licht zuur (pH 6,5) water. Sommige soorten uit zwartwaterbiotopen hebben zeer zacht en zuur water nodig. Controleer het leidingwater en corrigeer eventueel de waterwaarden. Het is daarom belangrijk om te weten wat de ideale waterwaarden zijn voor de soort die je wenst te houden. 

Om het water zuurder te maken, kan je het water filteren over turf of een waterverbeteraar toevoegen. Die kan je kopen in de aquariumspeciaalzaak. Ook het toevoegen van elzenproppen of kienhout aan het water is gunstig. 

Schommelingen in de waterwaarden zorgen voor veel stress bij de vissen. Probeer dit dus te vermijden. Voeg daarom de waterverbeteraar eerst toe in een emmer en laat die één dag staan. De chemische reactie vindt dan plaats in de emmer. Daarna voeg je tijdens de waterverversing gelijkmatig het water met de verbeterde samenstelling toe.

Bodembedekking

Voor de meeste soorten maakt de bodembedekking weinig uit. Kies voor een flinke laag zand of gemengd grind van minstens 7 tot 10 cm voor een goede basis voor de aquariumplanten. Een donkere kleur grind of zand laat de kleuren van de vissen beter tot hun recht komen en geeft de vissen rust.

Temperatuur

Karperzalmen komen uit warme streken, je hebt dus een verwarmingselement nodig. Iedere soort heeft zijn eigen ideale temperatuur. Gemiddeld ligt deze tussen de 22 tot 28 °C. Voorzie een thermometer in het aquarium om de watertemperatuur te controleren. Zet de verwarming uit tijdens werkzaamheden in het aquarium, anders kan die kapotgaan of verbranden. 

Filter

Afhankelijk van de soort hebben karperzalmen graag water met een lichte tot matige stroming. Voor de kleinere soorten is een lichte waterstroming aan de filteruitgang voldoende. Een harde waterstroming is voor de meeste soorten ongewenst. De grootte van de filter hangt af van het aantal vissen en planten in je aquarium. Vraag daarover advies in de aquariumspeciaalzaak of aan ervaren aquaristen. 

Ook met de filter moet je geregeld een deel van het water verversen. Onzichtbare afvalstoffen stapelen zich namelijk geleidelijk op in het water. Door wekelijks 1/5de van het aquariumwater te vervangen door proper water, kan je plotse schommelingen in de waterkwaliteit vermijden.

Meer informatie over de inrichting van een zoetwateraquarium.

De meeste karperzalmen zijn geen moeilijke eters. Ze aanvaarden zowel klein levend voer als diepvriesvoer en droogvoer. Let wel op: droogvoer verliest nadat het geopend is en na verloop van tijd zijn vitamines. Gebruik daarom liever een kleine pot die je snel opmaakt en let op de houdbaarheidsdatum.

Variatie in de voeding is belangrijk voor een goede gezondheid. Wissel daarom het droogvoer één of twee keer per week af met levend en diepvriesvoer. Geef verschillende keren per dag een kleine hoeveelheid. Voer slechts zoveel als de vissen in enkele minuten opeten. Restjes voer vervuilen het water sterk en te veel voer maakt de vissen te vet. Sterke vissen in goede conditie mogen gerust eens een voermoment overslaan, of een dagje vasten. 

Dagelijks

• Controleer de temperatuur en filterwerking.
• Voer de vissen enkel keren per dag een kleine portie.
• Kijk of de vissen zich niet abnormaal gedragen.

Minstens één keer per week

• Controleer de waterwaarden.
• Hevel ongeveer 1/5de van het water af, samen met plantenresten en vuil. Voeg daarna nieuw water toe dat dezelfde temperatuur heeft als het aquariumwater.
• Vervang de vuile filterwatten.

Maandelijks of indien nodig

• Spoel het filtermateriaal uit. Doe dit tijdens een waterverversing met oud aquariumwater van dezelfde temperatuur. Zo blijven de goede bacteriën in het filtermateriaal aanwezig.

(Half)jaarlijks

• Na 6 tot 12 maanden geven de lampen minder licht of begeven ze het en moet je ze vervangen.

Karperzalmen kunnen afhankelijk van de soort 3 tot 20 jaar oud worden. De populaire neon- en kardinaaltetra’s worden zo’n 10 tot 12 jaar. 

Zieke vissen hangen dikwijls stil, knijpen de vinnen dicht, happen naar lucht en/of bewegen abnormaal. De vinnen van gezonde vissen moeten mooi openstaan en egaal ogen.

Als de vissen zich abnormaal gedragen, moet je altijd eerst de waterwaarden, de waterkwaliteit, de filtering en de temperatuur van het aquarium controleren. Vervang bij problemen meteen 1/3de van het water met water van dezelfde temperatuur. Als de vissen naar lucht happen of hoog in het aquarium bij het wateroppervlak hangen, dan is er zeker iets mis. De meest voorkomende problemen zijn:

• Nitraatvergiftiging

  Symptomen: diepe kleuren en snelle of zware kieuwbewegingen.

  Vervang meteen 1/3de van het water met water van dezelfde temperatuur. Herhaal dit na enkele uren. Controleer onmiddellijk de filterwerking en kijk of er geen rottend afval in het water ligt.

• Foutieve pH-waarde

  Symptomen: de vissen zwemmen schichtig alle richtingen uit of zijn compleet apathisch.

  Vervang meteen 1/3de van het water met water van dezelfde temperatuur. Herhaal dit na enkele uren. Zoek de oorzaak van de pH-verandering.

Naast afwijkende waterwaarden kunnen tal van kiemen en parasieten ziektes veroorzaken. Raadpleeg een gespecialiseerde dierenarts voor vissen.

De meest voorkomende aandoeningen zijn:

• Columnaris ziekte, bekschimmel of valse neonziekte (Flavobacterium columnare)

Symptomen: witte vlekken die over het lichaam verspreiden alsof de vis wegrot, moeilijke ademhaling, lusteloosheid.

Deze ziekte wordt door een bacterie veroorzaakt en kan binnen de 24 uur sterfte veroorzaken. Behandeling moet daarom zéér snel gebeuren.

• Echte neonziekte (Pleistophora)

Symptomen: kleurverlies, witte vlekken op de rug, vermageren.

Komt voornamelijk voor bij Paracheirodon innesi, Hemigrammus erythrozonys en Hemigrammus bleheri. De ziekte wordt veroorzaakt door een parasiet en verspreid doordat vissen hun besmette dode soortgenoten opeten. Verwijder en euthanaseer daarom meteen zieke vissen om te voorkomen dat de ziekte zich verspreidt. Er is geen behandeling voorhanden.

• Witte stip

Symptomen: de vis heeft letterlijk witte stippen op de schubben en vinnen. Vaak zijn ze lusteloos en eten weinig.

Amerikaanse zalmen en tetra’s zijn gevoelig voor witte stip. Vaak zijn slechte leefomstandigheden de oorzaak van een uitbraak. Verbeter de waterkwaliteit en behandel met geschikte medicatie volgens het advies van je dierenarts.

• Peperstip of fluweelziekte (Piscinoodinium)

Symptomen: fijne korrels op de huid, huidtroebeling, samenknijpen van de vinnen, schuren op de bodem, moeilijke ademhaling.

De ziekte wordt veroorzaakt door een parasiet die zich aan de huid hecht en daar cystes vormt die na enkele dagen afvallen. Dikwijls komen daarbij ook secundaire bacteriële infecties voor. De ziekte kan behandeld worden door toevoeging van zout en kopersulfaat aan het water. Gezien de gevoeligheid van de vissen voor kopersulfaat is een behandeling met slechts een halve dosis aan te raden. Volg steeds het advies van je dierenarts.

• Vistuberculose, Vis-TBC, VisMycobacterium of VisMB

Symptomen: wonden die niet genezen, een opgeblazen vis, afstaande schubben, builen over het hele lichaam, regelmatige sterfte van een vis terwijl de omstandigheden goed zijn.

Laat de diagnose stellen door een dierenarts. Vistuberculose kan niet afdoend behandeld worden. Het beste is de vis op een snelle manier uit zijn lijden te verlossen. Vis-TBC kan een chronisch probleem vormen zodra het in je aquarium aanwezig is. Het is bijna niet weg te krijgen zonder het aquarium volledig leeg te halen en opnieuw te beginnen. Vaak is de beste oplossing om de omstandigheden optimaal te houden, zodat de overblijvende vissen voldoende weerstand kunnen bieden. Ze kunnen dan nog lange tijd gezond blijven.